Skip to content

iqtisod nazariyasi

Ishsizlik va inflyatsiya: kim kimdan o’zadi?

Bozor iqtisodiyoti nazariyasida ishsizlik va inflyatsiya bir biriga teskari bog’langan. Ishsizlik qancha katta bo’lsa, inflyatsiya shuncha tushishi va aksincha – bandlik ortishi narxlar ko’tarilishiga olib kelishi ko’zda tutilgan. Bu ish bilan ta’minlangan aholi iste’moli ortishi sabab ortadigan talab narxlarni ko’tarishi, ishsizlik tufayli daromadi kamaygan aholi yalpi talabi tushushi va bu narxlarni ham pastga olib tushishi bilan izohlanadi.… Toʻliq matn

Samarali iqtisod: mehnat taqsimoti

Iqtisodning asosiy maqsadlaridan biri maksimal samaraga erishish. Bu tamoyil mavjud resurslardan imkoni boricha naf olishga xizmat qiladi. Mehnat – eng katta ekonomik resurs hisoblanadi. Undan samarali foydalanish, uni eng optimal usulda ishlatish juda katta iqtisodiy naf olib keladi.

Insonlarning mehnat qobiliyatlaridan oqilona foydalanishning bugunga qadar tan olingan eng yaxshi usuli – bu mehnat taqsimotidir.… Toʻliq matn

Iqtisod nazariyasi: qiymatga ikki xil qarash

Mahsulot narxi qayerdan keladi? Nega ayrim mollar juda yuqori baholansa, boshqalari juda arzon? Narxni kim yoki nima belgilaydi?

Bugungi kungacha mahsulotlarning iqtisodiy qiymatini aniqlashga ikki xil yondashuv boʻlgan: obyektiv va subyektiv. Ushbu yondashuvlar asosida bir qator nazariyalar taklif qilingan.

Obyektiv yondashuv tarafdorlari mahsulot qiymati uning oʻzida jam boʻlganini aytadi.… Toʻliq matn

Iqtisod nazariyasi: kamayib boruvchi qo’shimcha naf

Biznes iqtisodining asosiy maqsadi mavjud resurslardan samarali foydalanish. Har qanday biznesning moliyaviy, moddiy va mehnat (ishchi) resurslari cheklangan boʻladi va tashkilot iqtisodchisining birlamchi vazifasi ana shu resurslardan optimal foydalangan holda, firma daromadini iloji boricha oshirish.

Bu vazifani bajarishda kamayib boruvchi qoʻshimcha naf qonunini hisobga olish iqtisodchiga juda qoʻl kelishi mumkin.… Toʻliq matn

Iqtisod nazariyasi: pul miqdori va inflyatsiya

XVI asrda Yevropa tinimsiz narxlar oshishidan aziyat chekkan. Oʻsha davr olimlari avvaliga bunga hukumatlar chiqarayotgan tangalardagi qimmatli metallar ulushi borgan sari kamayib borayotgani – buning natijasida pul qadrsizlanib ketganini sabab deb bilishgan. Ammo shu davrda yashagan fransuz huquqshunosi Jan Bodin bunga boshqa sabab borligini taxmin qilgan.… Toʻliq matn