Skip to content

iqtisod nazariyasi

Iqtisodchi boʻlsammikan?

Ushbu maqola maktabni endigina bitirayotgan va kelajakda qaysi soha mutaxassisi boʻlishi mumkinligini hal qila olmay, diqqat boʻlib yurgan uka-singillarimiz, yoki oliygohda oʻqib yurgan va egallayotgan sohasidan koʻngli toʻlmay, iqtisod sohasi tomonga qiziquvchanlik bilan bir-bir nazar tashlab qoʻyayotgan uka-singillarimiz — umuman, bir kun uyqudan turib, iqtisod sohasi nima ekan degan savolni miyasidan hayday olmay yurgan doʻstlarimiz uchun maxsus yozildi.… Toʻliq matn

Ijtimoiy tenglik: nazariya va amaliyot

Har qanday jamiyat farovonligida ijtimoiy tenglik tamoyili juda muhim oʻrin tutadi. Bu tamoyil aholining turli qatlamlariga berilgan iqtisodiy va ijtimoiy imkoniyatlar keskin farq qilmasligi kerakligini taʼkidlaydi. Hatto oʻta kapitalistlashgan jamiyatlarda ham daromadlar aholining turli qatlamlari oʻrtasida nisbatan teng taqsimlanishiga qaratilgan siyosat olib boriladi.… Toʻliq matn

Bozorni boshqarish kerakmi? 2-qism: Keynescha yondashuv

Adam Smitning davlat nazoratisiz oʻz-oʻzini taʼminlaydigan erkin bozor haqidagi gʻoyalari asosida klassik iqtisod nazariyasi shakllandi va amalda qoʻllandi. Unga koʻra, yalpi taklifdagi (aggregate supply) oʻzgarishlar oʻzini oʻzi toʻgʻrilash xususiyatiga ega. Klassik iqtisodchilar yalpi taklif tushsa, ishsizlik kelib chiqadi, bu esa maoshlar va narxlarni pasaytiradi, natijada mahsulot, xizmat va ishchi kuchiga boʻlgan yalpi talab ortadi va bu ishsizlikni kamaytirib, iqtisodiy oʻsishni avvalgi holiga qayta tiklaydi deb hisoblashgan.… Toʻliq matn

Bozorni boshqarish kerakmi? 1-qism: Smitcha yondashuv

Bozor iqtisodini nega aynan “bozor iqtisodi” deb ataymiz? Chunki bunday tuzumda iqtisodiy faoliyat yo‘nalishi va hajmini aynan bozor kuchlari – talab va taklif belgilab beradi. Nima, qanday va qancha ishlab chiqarilishi, qanday narxda sotilishini bozordagi shu mahsulot yoki xizmatga bo‘lgan talab va taklif hal qiladi.… Toʻliq matn