Skip to content

bozor

Bozorni boshqarish kerakmi? 2-qism: Keynescha yondashuv

Adam Smitning davlat nazoratisiz oʻz-oʻzini taʼminlaydigan erkin bozor haqidagi gʻoyalari asosida klassik iqtisod nazariyasi shakllandi va amalda qoʻllandi. Unga koʻra, yalpi taklifdagi (aggregate supply) oʻzgarishlar oʻzini oʻzi toʻgʻrilash xususiyatiga ega. Klassik iqtisodchilar yalpi taklif tushsa, ishsizlik kelib chiqadi, bu esa maoshlar va narxlarni pasaytiradi, natijada mahsulot, xizmat va ishchi kuchiga boʻlgan yalpi talab ortadi va bu ishsizlikni kamaytirib, iqtisodiy oʻsishni avvalgi holiga qayta tiklaydi deb hisoblashgan.… Toʻliq matn

Bozorni boshqarish kerakmi? 1-qism: Smitcha yondashuv

Bozor iqtisodini nega aynan “bozor iqtisodi” deb ataymiz? Chunki bunday tuzumda iqtisodiy faoliyat yo‘nalishi va hajmini aynan bozor kuchlari – talab va taklif belgilab beradi. Nima, qanday va qancha ishlab chiqarilishi, qanday narxda sotilishini bozordagi shu mahsulot yoki xizmatga bo‘lgan talab va taklif hal qiladi.… Toʻliq matn

Ommaviy telbalik: spekulyatsiya va iqtisodiy pufaklar

Iqtisodda turli ijtimoiy omillar taʼsirida tinimsiz tebranishlar boʻlib turadi. Bu tebranishlarning aksari sof iqtisodiy asosga ega boʻlib, ular obyektiv iqtisodiy oʻzgarishlar natijasida yuzaga keladi.

Ammo iqtisod tarixida subyektiv omillar natijasida kelib chiqqan iqtisodiy tebranishlar ham koʻp kuzatilgan. Bunday tebranishlar ortida barcha hollarda spekulyatsiya va ommaviy telbalik turadi.… Toʻliq matn

Masʼuliyatli isteʼmolchi: sunʼiy talab va iqtisod

Iqtisod asosida nima turadi? Menimcha, barcha iqtisodiy jarayonlar ortida isteʼmol turadi. Isteʼmolsiz talab boʻlmaydi, talabsiz – taklif. Bu juda oddiy mantiqiy xulosa.

Demak, iqtisodni tartibga solish uchun avval isteʼmolni – isteʼmolchilar xatti-harakatlarini tartibga solish zarur.

Bugun koʻpchiligimiz masʼuliyatli isteʼmolchi emasmiz. Biz mahsulot va xizmatlarni juda betartib va baʼzan asossiz isteʼmol qilamiz.… Toʻliq matn